|
Besmetting
Zoals een mensenvirus een venijnig klein organisme is dat graag
overspringt van mens naar mens, zo is een computervirus een gemeen
klein programmaatje dat overspringt van computer naar computer.
En zoals u mensenvirussen kunt ontlopen door andere mensen uit de
weg te gaan, zo kunt u uw computer behoeden voor computervirussen
door uw computer elk contact met andere computers te ontzeggen.
Wat zegt u? Uw computer komt nooit in contact met andere computers?
Dat is bijna onmogelijk. Laten we nog eens teruggaan naar de mensengriep.
Stelt u zich voor: grieperig mens A niest in zijn zakdoek. Hij laat
de zakdoek liggen op een bankje in het park. Gezond mens B passeert,
pakt de besnoten doek en veegt er zijn gezicht mee af. Resultaat:
het griepvirus infiltreert mens B. Binnenkort heeft mens B ook griep.
Zo gaat het ook met computers. Als vanuit een vreemde computer een
virus terechtkomt op een diskette of een cd-rom, dan is uw computer
snel besmet wanneer u de besmette schijf in uw eigen computer gebruikt.
Een elektronische zakdoek dus!
Maar de kans is groot dat uw computer nog intiemer contact heeft
met andere computers. Wellicht maakt de computer op uw werk deel
uit van een bedrijfsnetwerk. Zo'n netwerk zorgt voor voortdurend
contact tussen uw computer en de computers van uw collega's. Of
u maakt regelmatig gebruik van internet. Ook dan heeft uw computer
ruime sociale contacten met computers over de hele wereld. Conclusie:
het is waarschijnlijk dat u uw computer niet kunt isoleren ten opzichte
van andere computers. Is er dan niets dat u kunt ondernemen? Zult
u moeten leren leven met voortdurende dreiging en gevaar?
Een klein programmaatje
Om wat voor gevaar gaat het eigenlijk? Hoe ziek kan uw computer
worden van een computervirus? Dat hangt af van het soort virus en
zeker ook van de gewetenloosheid van de maker. Virusmakers zijn
computervandalen. Maar ze zijn vaak niet dom. Ze weten goed hoe
een computer werkt en maken, vaak op vernuftige wijze, gebruik van
die kennis. Een computervirus is een klein programmaatje dat zich
ten doel stelt om zich, net als een griepvirus, verder te verbreiden.
Soms blijft het daarbij. Een 'goedaardig' virus kan miljoenen computers
besmetten, maar richt daarop verder geen of weinig schade aan. Een
kwaadaardig virus daarentegen kan op miljoenen computers tot grote
problemen leiden. Programma's op uw harde schijf kunnen worden verwoest
en het is zelfs mogelijk dat uw hele harde schijf wordt gewist.
En u had nou net een jaartje geen back-ups gemaakt van uw bestanden…
Herkennen van een virus
Tot zover het slechte nieuws. Nu het betrekkelijk goede. Een virus
wordt als regel pas actief wanneer u het besmette programmaatje
start. Want een virus is altijd een uitvoerbaar programma. Het heeft
één van de volgende achtervoegsels (suffixes): .exe,
.com of .bat. Dat betekent dat bijvoorbeeld een gescande foto (met
achtervoegsels als .gif, .jpg of .bmp) niet een virus kunnen bevatten
en verspreiden. Hetzelfde geldt voor een tekstbestand of een e-mailboodschap.
Het lezen van uw e-mail is in principe ongevaarlijk. Wél
gevaarlijk kunnen bijlagen (attachments) bij een e-mail zijn.
Trojaanse paard
Een voorbeeld. Veel mensen versturen met kerstmis een digitale kerstkaart.
Zo'n kerstkaart is een klein programmaatje, dat als u het start
een leuke animatie rond het kerstthema laat zien. Allemaal heel
onschuldig. Zo was er eind 1999 als nieuwjaarswens een e-mail met
als bijlage een programmaatje, dat Happy99.exe heette. Het het programmaatje
werd nietsvermoedend gestart en liet een simpele vuurwerkanimatie
te zien. Nou, dat was dan leuk en Happy99.exe werd weer vergeten.
Maar enkele weken later waarschuwde de afzender, dat zijn kerstkaart
het Happy99-virus bevatte. Een op zich goedaardig virus, dat zich
echter voortplantte door zichzelf voortaan bij alle e-mails mee
te versturen. Inmiddels waren zo de computers van honderden relaties
besmet.
Het Happy99-virus is een mooi voorbeeld van een zogenaamde 'Trojan
horse'. Een Trojan horse is een virusprogramma dat lijkt iets nuttigs
te doen, zodat ontvangers het graag zullen starten, maar dat in
feite op de achtergrond en ongemerkt zijn virusstreken uithaalt.
Wat te doen
Is er dan helemaal niets dat u tegen computervirussen kunt ondernemen?
Gelukkig wel. Zoals er inentingen tegen mensengriep bestaan, zo
zijn er ook verschillende 'vaccinaties' tegen computervirussen in
de vorm van een anti-virusprogramma's. Wellicht was uw computer
bij aankoop al voorzien van zo'n programma: bij recente versies
van Windows wordt het programma McAfee VirusScan bijgeleverd. Maar
let goed op! Er verschijnen voortdurend nieuwe virussen en uw anti-virusprogramma
kan uw computer daar alleen tegen blijven beschermen, wanneer u
regelmatig uw anti-virusprogramma een update voorziet. Meestal kunt
u zo'n update downloaden via internet. Bij McAfee VirusScan zijn
zulke updates eerst gratis, maar na verloop van tijd wordt van u
een (geringe) betaling gevraagd. Het is van belang om zulke updates
daadwerkelijk te toe te passen. Uw computer functioneert misschien
al jaren in opperste gezondheid, maar ook ú kunt elk moment
besmet worden. Het is trouwens ook een goed idee om van uw belangrijke
bestanden voortdurend back-ups te maken. Want een anti-virusprogramma
zal een virus weliswaar meestal herkennen en zo mogelijk onschadelijk
maken, maar ondertussen kan het kwaad al zijn geschied. Uw bestanden
zijn niet meer dan wat rimpelingen op een magnetische schijf en
kunnen in een zucht voor altijd verdwenen zijn.
Tips
Installeer een anti-virusprogramma en haal regelmatig updates op.
Maak back-ups van uw bestanden. Kijk uit met programmaatjes die
u als bijlage bij een e-mail krijgt. Wanneer u de zaak niet vertrouwt,
open dan de bijlage niet. Wees ook erg voorzichtig bij het downloaden
van (al dan niet illegale) bestanden uit websites of nieuwsgroepen.
Alleen bij bestanden van gerenommeerde bedrijven kunt u er vrijwel
zeker van zijn dat ze 'schoon' zijn. En verder zult u met virussen
moeten leven, net als met de echte mensenvirussen in de grote boze
buitenwereld…
|
