Be Safe Online
Safer Use of Services on the Internet
INTRODUCTIE VEILIG INTERNETGEBRUIK <
GOUDEN REGELS <
SURFEN OVER WERELD WIJDE WEB <
PERSOONLIJKE WEBPAGINA'S <
E-MAIL, ELECTRONISCHE POST <
CHAT <
EXPRESS BERICHTEN <
NIEUWSGROEPEN <
BESTANDEN DELEN <
ONLINE WINKELEN <
FILTER PROGRAMMA'S <
COMPUTER VIRUSSEN <
DIGITAAL PESTEN <
VERKLARENDE WOORDENLIJST <
UW MENING <
Vereniging voor Openbaar Onderwijs
Pesten en het internet
Father And Son Using Computer

Op het Internet is veel informatie te vinden over hoe je met pesten op school om kunt gaan. Er is informatie voor slachtoffers van pesten, voor individuele ouders, voor individuele leerkrachten of voor school als geheel. Waar het daarbij altijd hoort te gaan en veelal gaat is hulp aan het slachtoffer en het vormgeven van beleid op school om pesten terug te dringen en vervolgens voor te zijn. Elk kind heeft recht op een veilige schoolomgeving. En wanneer er op school niet meer wordt gepest hebben leerlingen én leerkrachten daar baat bij.

Het Internet heeft met betrekking tot pesten ook een andere kant. Pesters zitten niet stil en hebben ontdekt dat je kunt pesten via het Internet en andere verworvenheden van de moderne informatie en communcatietechnologie (ICT), zoals e-mail en short message services (sms), de tekstberichten via de mobiele telefoon. Over beide kanten treft u hier informatie aan.

Wat is pesten
Voor een goed begrip, wij verstaan onder pesten op school het navolgende:

'Pesten is een systematische, pschycholigische, fysieke of sexuele handeling van geweld door een leerling of een groep leerlingen ten opzichte van een of meer klasgenoten, die (niet langer) in staat is/zijn zichzelf te verdedigen.

Pesten is dus duidelijk niet hetzelfde als plagen. Bij plagen zijn partijen gelijkwaardig en het hoort bij groot groeien. Een plagerijtje komt eens voor en na een tijdje plaag je terug. Pesten is structureel en brengt kinderen tot wanhoop. Soms heeft dit fatale gevolgen en maken zij een eind aan hun leven te maken. Het structurele karakter vraagt om echt beleid. Een weekproject of andere eenmalige activiteiten in de klas lossen het probleem niet op.

Pesten is universeel
Pesten is een universeel verschijnsel. Onderzoek in Noord-, Midden- en Zuid-Europa heeft aangetoond dat de omvang en de verschijningsvorm van pesten nauwelijks cultuur gebonden is. Kinderen zijn blijkbaar kinderen en gedragen zich overal hetzelfde. Aan de andere kant van de wereld, in Japan, heeft de cultuur een extra invloed. Door de druk die daar ligt op schoolprestaties is het aantal zelfmoorden onder leerlingen in relatie tot pesten uitzonderlijk hoog. Voor het overige is de gegeven definitie ook daar van toepassing.

Informatie op het Internet
Op het Internet is veel informatie te vinden over hoe om te gaan met pesten op school; ontzettend veel zelfs, misschien wel teveel. Als je het Engelse woord voor pesten (bullying) intypt bij een zoekmachine als Yahoo, dan vind je meer dan honderdduizend websites, waar het woord voorkomt. Je kunt de zoekopdracht verfijnen met het woord 'school' en dan kom je uit op enkele honderden sites. Bij Altavista zijn de aantallen respectievelijk tienduizienden en enkele honderden. Wanneer u pesten in de eigen landstaal zoekt dan kom je bij de Nederlandse zoekmachine Ilse uit op respectievelijk ruim en een kleine duizend. Het is duidelijk de kunst om je zoekopdracht zo fijn mogelijk te maken om bij de gewenste informatie te kunnen komen. Er bestaan allerlei onderwijs- en hulpverleningsorganisaties, die zich hebben gespecialieerd in de problematiek van pesten. Wanneer u een dergelijke organisatie kent of weleens hebt gehoord van het bestaan ervan, is het veelal handiger om naar de website van die organisatie te gaan. Ongetwijfeld vindt u daar doorverwijzingen, die u dan kunt raadplegen.

Misbruik van het Internet
Het Internet zelf wordt ook gebruikt om te pesten. In Nederland is het volgende voorval het meest bekende. Vier meisjes van tien en elf jaar, leerlingen van de laatste klas in het basisonderwijs, boden een klasgenootje te koop aan op het Internet. Zij noemden haar naam en alle adresgegevens, inclusief het telefoonnummer thuis. Het gezin werd vervolgens telefonisch geterroriseerd door vooral mannen, die haar wel wilde kopen. Het voorval kreeg veel aandacht in de kranten. De redactie van het dagelijkse JeugdJournaal overwoog er aandacht aan te besteden. De redactie zag er uiteindelijk vanaf om andere kinderen niet op een idee te brengen. Tegen een dergelijk initiatief is vooraf weinig te ondernemen. Wanneer de daders op basis van vermoedens kunnen worden achterhaald, hetgeen in dit geval kon, zijn er adequate maatregelen te treffen.

Misbruik van e-mail
Via e-mail wordt er ook gepest. Op school kun je e-mails versturen, zonder dat iemand weet wie de afzender is. Of het bericht wordt verzonden met een valse naam van de afzender. Wel is te achterhalen vanaf welke computer het bericht is verzonden, zodat kan worden nagegaan welke klas op dat moment achter de computer zat. De stijl van het bericht en eventuele taalfouten kunnen de dader verraden. Door er in die klas over te spreken is het mogelijk de daders op te sporen. In zo'n situatie dreigt het slachtoffer echter opnieuw door de pesters te worden gepakt, tenzij er al een goed beleid tegen pesten is vormgegeven.
Ingewikkelder wordt het wanneer gebruik wordt gemaakt van een vrij e-mailadres, zoals bijvoorbeeld via Hotmail. Wanneer je je aanmeldt moet je een naam opgeven en dat kan natuurlijk elke verzonnen naam zijn.
Opvallend van deze wijze van pesten is dat het taalgebruik veel harder is dan het directe pesten. Dat kan door de anominiteit, waarin het plaats vindt.
Reageer nooit op dergelijke e-mails. Doe of ze niet zijn gezien. Verwijder volgende e-mails van dezelfde afzender zonder ze te openen. Wanneer daders geen respons krijgen, gaat voor hen de lol er snel af. Het is technisch mogelijk e-mails van een bepaalde afzender te blokkeren, zodat ze niet worden ontvangen. Niet elke doorsnee gebruiker is in staat een dergelijke blokkade aan te brengen. Als het nodig is kan een ander e-mailadres worden gekozen, dat vervolgens zeer selectief wordt bekend gemaakt.

Misbruik van mobiele telefoons
Het pesten via sms op de mobiele telefoon is eveneens een nieuw verschijnsel. Het bericht wordt veelal op een computer ingetypt of een telefoon zonder nummervermelding. De afzender kan dan onbekend blijven. Sommige mobiele telefoons hebben de mogelijkheid bepaalde nummers te blokkeren. Dit werkt alleen als vanaf een andere telefoon met nummer vermelding het bericht wordt verzonden, waarmee de dader zich bloot geeft. Wanneer hij of zij echter de telefoon van iemand anders gebruikt, is weliswaar de telefoon, maar niet de dader te achterhalen. Er is dan weer sprake van anonimiteit. Het nummer kan vervolgens wel worden geblokkeerd. Wanneer andere methoden niet helpen kan uiteindelijk alleen de sms-functie worden uitgeschakeld. In het ergste geval moet een nieuw nummer worden aangevraag, waarbij het e overwegen is een geheim nummer te gebruiken..

Tenslotte een goed voorbeeld
In Amsterdam worden veel mobiele telefoons gestolen. Als een handtas wordt geroofd, zit er meestal wel een telefoon in. De telefoons worden door de daders zelf gebruikt of verkocht. De Amsterdamse politie heeft een probaat middel gevonden tegen deze diefstal en heling. Via de computer laten zij om de paar minuten een sms versturen, waarin staat 'Deze telefoon is gestolen. Lever hem in bij de politie'. Op deze wijze maakt de politie het gebruik van gestolen telefoons bijna onmogelijk. Bovendien heeft de gebruiker wat uit te leggen aan zijn omgeving als bij herhaling een dergelijk bericht op het scherm verschijnt. Zo is de techniek ook te gebruiken.

Terug naar het begin

INTRODUCTIE VEILIG INTERNETGEBRUIK --  GOUDEN REGELS --  SURFEN OP WERELD WIJDE WEB --  PERSOONLIJK WEBPAGINA'S --  E-MAIL, ELECTRONISCHE POST --  CHAT --  EXPRESS BERICHTEN --  NIEUWSGROEPEN --  BESTANDEN DELEN --  ONLINE WINKELEN --  FILTER PROGRAMMA'S --  COMPUTER VIRUSSEN --  DIGITAAL PESTEN --  VERKLARENDE WOORDENLIJST --  UW MENING --